Nhắc đến Quattro là nhắc đến công nghệ dẫn động bốn bánh của Audi, đồng thời cũng chính là nhắc đến mẫu xe đầu tiên trang bị công nghệ này. Quattro trong tiếng Ý có nghĩa là “bốn”. Trong tiếng Đức, từ này là "vier" nghĩa là “nỗi sợ” – một từ có thể dùng để miêu tả cảm giác mà Quattro tạo ra cho đối thủ và đôi khi là chính mình.

Nguồn gốc huyền thoại

Vào mùa đông năm 1976/1977, các kỹ sư của Audi đã thực hiện bài đánh giá mùa đông ở Thụy Điển. Họ đã đem theo một chiếc xe quân đội có tên là Volkswagen Iltis với một động cơ khác đến từ mẫu Citroen C-44.

Mặc dù sở hữu hệ dẫn động 4WD sơ khai so với tiêu chuẩn ngày nay thì khả năng đi trên tuyết của Iltis tốt hơn rất nhiều so với hầu hết các hệ dẫn động bánh trước mà Audi có. Điều này đã thôi thúc Audi xây dựng, phát triển Quattro và ra mắt ba năm sau đó. Những nhân vật chủ chốt trong dự án bao gồm trưởng dự án Jorg Bensinger và CEO tương lai của Volkswagen Ferdinand Piech – cháu trai của Ferdinand Porsche.

• Xe Audi của nước nào? Nguồn gốc ra đời của xe Audi?

Chuyển hóa từ mẫu 80

Thay vì thiết kế lên một mẫu xe hoàn toàn mới thì Audi sử dụng phiên bản coupe của chiếc 80 hiện hành làm nền tảng cho mẫu Quattro mới. Giống như các mẫu Audi khác vào thời gian đó, 80 có động cơ đặt theo chiều dọc phía trước của trục trước.

Việc đặt động cơ theo chiều dọc được cho là một ý tưởng khá tệ tuy nhiên hệ dẫn động 4 bánh đã giúp bù đắp khiếm khuyết này. Hệ dẫn động bốn bánh không giúp tăng thêm lực bám đường mà nó chỉ giảm việc mất lực bám đường nhờ vào việc truyền ít lực đến 4 bánh hơn.

Hệ thống 4×4

Trong những mẫu Quattro đầu tiên, lực động cơ được truyền đến bánh trước và bánh sau với tỷ lệ xấp xỉ 50/50.

Sau này Audi đã phát triển một hệ thống vi sai Torsen có thể truyền đến 75% lực đến trục xe với sức kéo lớn hơn. Các mẫu Audi hiện đại sở hữu một hệ thống còn phức tạp hơn rất nhiều.

Turbo bốn xi lanh

Động cơ Quattro không được sử dụng vào thời gian này trong mẫu 80/4000 mà thay vào đó là động cơ tăng áp 2144cc 199 mã lực có trên mẫu 200 lớn hơn. Động cơ này rất khác biệt so với những động cơ đến từ nhà sản xuất khác vì có đến năm xi lanh và tiếng động cơ rất khác biệt.

Trong các giải đua xe đường trường (mà sau này sẽ trở thành một phần quan trọng trong lịch sử của Quattro), động cơ tăng áp được cho là lớn hơn 40% so với kích thước thực. 2144cc cộng thêm 40% tương đương 3002cc, vượt quá giới hạn ba lít được giới thiệu vào những năm 1980, nên sau đó động cơ Quattro đã được tái thiết giảm xuống còn 2133cc.

Giải đua xe đường trường WRC

Vào năm 1979, trong khi Quattro vẫn đang được phát triển thì World Rally Championship (WRC - Giải Vô địch Đua xe Đường trường) đã lần đầu tiên cho phép sử dụng hệ dẫn động 4WD.

Các nhà sản xuất tham dự không mấy quan tâm đến điều luật này và tiếp tục sử dụng những mẫu xe dẫn động bánh sau. Trong năm 1979, mẫu xe thành công nhất là Ford Escort RS1800 trong khi Fiat thống trị mùa tiếp theo với 131 Abarth.

Mở bán ở châu Âu

Những khách hàng ở châu Âu đã có thể mua Quattro vào cuối những năm 1980. Chủ đích ban đầu là chỉ mở bán với số lượng nhỏ nhưng do nhu cầu tăng cao đến mức mà Audi đã buộc phải đưa vào sản xuất trên quy mô lớn và tiếp tục mở bán đến 11 năm sau.

Ban đầu tất cả các mẫu Quattro đều có vị trí lái bên trái và Audi bắt đầu sản xuất phiên bản có vị trí lái bên phải vào cuối năm 1982.

Bắt đầu tham dự WRC

Audi giới thiệu Quattro đến giải đua xe đường trường hàng đầu thế giới vào năm 1981. Lúc này việc ra mắt Quattro gần như không thu hút được nhiều sự chú ý. Những mẫu xe dẫn động bánh sau tiếp tục chiếm lĩnh đường đua với Ari Varanen đã giành chức vô địch cho tay đua xuất sắc nhất (giải Drivers) cùng Ford Escort và Talbot giành chức Vô địch Nhà sản xuất (giải Manufacturers Championship) cùng với mẫu Sunbeam Lotus.

Tuy nhiên với công suất mạnh mẽ hơn và khả năng bám tốt hơn mà những mẫu Audi ngay lập tức thể hiện được sức cạnh tranh của mình. Hannu Mikkola đã giành được chiến thắng ở Thụy Điển và Anh, trong khi Michele Mouton giành chiến thắng ở Ý.

Chức vô địch

Mặc dù Walter Rohrl là tay đua thành công nhất tại giải WRC năm 1982 với mẫu Opel Ascona của mình, thì những thành công liên tục của Mikkola và Mouton đã mang đến danh hiệu Manufacturers Championship đầu tiên cho Audi.

Mikkola đã giành giải Drivers vào năm 1983, mặc dù thời điểm này Lancia mới là bên thể hiện được tính kiên định tuyệt vời nhất của mình bên cạnh những nhà sản xuất khác, đánh bại Audi chỉ với 2 điểm cách biệt. Kể từ đó, chỉ có các mẫu xe 4WD mới có thể giành chiến thắng tại WRC.

Bắc Mỹ

Audi mang Quattro đến với thị trường Bắc Mỹ vào năm 1982 với mẫu năm 1983 trong lúc đang tham dự các giải đua xe đường trường trên khắp thế giới. Rất giống với mẫu xe đã được cung cấp ở thị trường châu Âu, những mẫu xe này được bán với số lượng giới hạn và ngừng sản xuất vào năm 1986.

Trước khi Quattro ra mắt, thị trường xe 4WD ở Mỹ và Canana rất giới hạn. Khi đó, lựa chọn duy nhất là AMC Eagle – mẫu xe đã ngừng sản xuất vào tháng Mười Hai năm 1987.

Nhiều mẫu quattro hơn

Kể từ khi Quattro đã được hoàn thiện tốt và tạo được tiếng vang lớn thông qua những cuộc thi thì Audi bắt đầu bổ sung hệ 4WD vào những mẫu xe khác. Từ quattro (với chữ q viết thường) đã được sử dụng cho gần như tất cả các mẫu xe của hãng.

Đây là có thể coi một chiêu marketing cực thông minh của Audi. Tất cả những mẫu Audi 4×4 đều được liên kết với nhau, ít nhất là trong cái tên, với những mẫu xe có mặt trong những giải đua đường trường trên toàn thế giới mà mọi người có thể xem trên TV.

Cú đúp

Năm 1984 là một năm cực kỳ rực rỡ của Quattro trên trường đua thế giới. Audi tung ra mười tay đua bao gồm Mikkola, Mouton và Rohrl và bắt đầu mùa giải với ba vị trí Nhất- Nhì-Ba đều thuộc về đội của Audi ở Monte Carlo và Thụy Điển.

Với năm chiến thắng trong 12 vòng đấu, Stig Blomqvist đã giành giải Drivers cùng Quattro A2, và Audi giành cú đúp cho Manufacturers Championship sau khi đánh bại Lancia.

Quattro "ngắn"

Mẫu Quattro đường thường ấn tượng nhất đó là mẫu Sport được sản xuất với số lượng cực ít – chỉ hơn 200 chiếc – trong năm 1983 và 1984. Điểm khác biệt lớn nhất giữa mẫu xe này và những mẫu Quattro khác đó là Sport có chiều dài cơ sở ngắn hơn rất nhiều. Động cơ có công suất 309 mã lực trong dáng tiêu chuẩn và khả năng tăng tốc 0-100km/h chỉ trong chưa đầy 5 giây.

Quattro ngày càng mạnh mẽ hơn

Sport Quattro được biến thể thành một mẫu xe đua năm 1985 với cái tên S1 E2 – một mẫu xe mà thậm chí còn mạnh mẽ hơn rất nhiều và nổi tiếng với công suất khoảng 608 mã lực, lớn hơn gấp đôi cái mà người ta có thể tưởng tượng về một mẫu xe đua đường trường chỉ năm năm trước đó.

Mặc dù đây là một trong những mẫu xe gây được ấn tượng mạnh mẽ nhất trong làng xe thể thao nhưng S1 E2 vẫn không thể theo kịp mẫu Peugeot 205 T16 4WD động cơ đặt giữa.

Pikes Peak

Mối liên quan của Audi với giải Leo Núi Pikes Peak bắt đầu vào năm 1985 khi Michele Mouton giành chiến thắng chung cuộc với một chiếc Quattro. Bobby Unser đã lặp lại chiến tích này vào hai năm liên tiếp sau đó – sau khi Audi rút khỏi đường đua – Walter Rohrl trở thành tay đua đầu tiên leo lên đỉnh đồi với thời gian dưới 11 phút.

Quattro 20v

Ngoại trừ việc dung tích động cơ tăng nhẹ lên 2,2L thì động cơ trong mẫu Quattro bản sản xuất tiêu chuẩn gần như không có gì thay đổi trong những năm 1980. Thay đổi duy nhất đến từ khi Audi chuyển đổi từ động cơ hai van một xi lanh lên bốn van một xi lanh, tạo nên một động cơ có tổng 20 van.

Mẫu Quattro 20 van – hay còn được gọi là 20v – có công suất cực đại là 222 mã lực và nhanh hơn đáng kể so với mẫu xe 10 van cũ.

Ngừng sản xuất

Ngoài động cơ 20 van và một vài nâng cấp về diện mạo thì Quattro gần như không thay đổi gì nhiều trong suốt cuộc đời của mình. Việc sản xuất đã được ngừng lại vào tháng Năm năm 1991 – sau 11 năm. 11.452 chiếc đã được sản xuất nhưng đây chỉ là con số tương đối nhỏ so với ảnh hưởng cực lớn của Quattro lên hình ảnh của Audi. Trước khi có Quattro, Audi chỉ được biết đến như một chiếc Volkswagen có giá cao hơn. Nhưng sau khi có Quattro, Audi đã trở thành một mẫu xe đủ sức cạnh tranh với BMW và Mercedes-Benz, và là con gà đẻ trứng vàng cho tập đoàn mẹ Volkswagen.

Ngôi sao truyền hình

Một chiếc Quattro đỏ đã trở thành ngôi sao trong chương trình truyền hình Ashes To Ashes của đài BBC, với ba seri từ năm 2008-2010. Sự xuất hiện của mẫu xe này là sai bối cảnh bởi vì seri được đặt vào những năm 1981, khi tất cả các mẫu Quattro đều có vô lăng bên trái. Mẫu xe được sử dụng để quay phim thực sự được sản xuất vào năm 1983.

Di sản

Hệ dẫn động bốn bánh là một di sản cực quan trọng và có giá trị của Audi. Gần như tất cả những mẫu xe đang mở bán hiện này đều có tùy chọn 4WD và đã cán mốc tám triệu xe đã bán ra thị trường tính đến đầu năm 2017.