Hệ dẫn động AWD hoạt động như thế nào?

AWD được tối ưu hóa để chạy trên đường nhựa. Hệ dẫn động này có khả năng truyền năng lượng của động cơ đến tất cả các bánh toàn thời gian. Nhờ đó, xe sẽ vận hành trơn tru hơn so với hệ dẫn động bánh trước hoặc bánh sau nếu gặp phải đường xá bị phủ tuyết hay mưa gây trơn trượt. Ở các xe hiệu suất cao, AWD giúp truyền mô men xoắn của động cơ xuống mặt đường khi vào cua ở tốc độ cao hoặc tăng tốc từ trạng thái đứng yên. Nhiều hệ dẫn động AWD có khả năng phân bổ mô men xoắn một cách trơn tru giữa các bánh trước và các bánh sau khi cần thiết và tự động chuyển đổi sang hệ dẫn động hai bánh khi phù hợp để cải thiện hiệu suất nhiên liệu. AWD có thể sử dụng trên đường nhựa mà không gây ra hậu quả xấu nào bởi hệ thống được thiết kế để cho phép mỗi bánh xe có thể xoay với tốc độ của chính lốp đó khi đến lượt – phần lốp phía trong sẽ xoay chậm hơn khi vào cua – do đó AWD vận hành tốt hơn so với 4WD cho những người tìm kiếm sự an toàn khi gặp điều kiện thời tiết xấu. Vì lý do này, hệ dẫn động AWD chính là lựa chọn của hầu hết những chiếc SUV hay xe chở khách hiện đại ngày nay. Thậm chí hệ dẫn động này còn được trang bị ngày càng nhiều trên những chiếc xe bán tải vốn một thời thống trị bởi hệ dẫn động 4WD.

• Hệ dẫn động AWD - Mẹo bán hàng mới của các nhà sản xuất sedan trong thời buổi ế ẩm

Cách vận hành của hệ dẫn động 4WD

Vốn chỉ được sử dụng cho trên đường off-road hay đường xá cực kỳ trơn trượt, 4WD là hệ dẫn động bán thời gian, có nghĩa là người lái phải kích hoạt hoặc tắt hệ dẫn động 4WD bằng cách xoay núm, nhấn nút, hoặc kéo cần gạt. Làm như vậy sẽ khóa các trục truyền động phía trước và sau lại với nhau, giữ cho trục trước và sau quay cùng tốc độ. Khi gặp địa hình cát, bùn, và tuyết, điều này sẽ đảm bảo rằng, ở mức tối thiểu, mô men xoắn động cơ luôn luôn được truyền đến ít nhất một bánh trước và một bánh sau mà không phụ thuộc vào máy tính để dự đoán hoặc phát hiện sự trượt của bánh xe. Điều này cũng có nghĩa là có nhiều năng lượng hơn được truyền xuống mặt đường trong điều kiện cực kỳ trơn trượt để giữ cho xe tiếp tục di chuyển. Tuy nhiên 4WD không được thiết kế để đi trên đường nhựa, hệ dẫn động này dành riêng cho những chiếc xe có khả năng off-road thực thụ như Jeep Wrangler và Gladiator, và những chiếc bán tải như Ford F-150 Raptor và Chevrolet Colorado Bison.

Những hạn chế của hệ dẫn động 4WD

Ở đoạn đường cong, bốn bánh của xe sẽ xoay ở các tốc độ khác nhau. Có thể nhận thấy điều này ở những dấu vết sót lại sau khi một chiếc xe bẻ lái trên đoạn đường tuyết mới rơi, mỗi bánh xe để lại một dấu vết hình vòng cung riêng biệt với độ dài hơi khác nhau một chút. Để lốp trước và sau quay với tốc độ khác nhau, hệ dẫn động AWD sử dụng vi sai trung tâm hoặc khớp nối ly hợp giữa trục trước và sau.

Hệ dẫn động 4WD phù hợp với đường off-road, gồ ghề

Hệ dẫn động 4WD khóa các trục truyền động phía trước và sau lại với nhau, vì vậy hệ thống xoay cùng một tốc độ và nhận được cùng một lượng mô men xoắn bằng nhau. Thử lái vòng quanh một vòng tròn hẹp trên đường nhựa khô ráo với hệ dẫn động 4WD, sẽ cùng lúc cảm nhận và nghe thấy tiếng rung lắc đáng sợ do đường truyền lực thắt lại. Đôi khi 2 lốp trước sẽ nảy lên và tạo ra tiếng động nhỏ. Việc thắt lại này đè lên đường truyền lực và sẽ khiến các lốp xe bị mòn không đều nếu hệ dẫn động 4WD thường xuyên được sử dụng trên đường nhựa. Quan trọng hơn nữa, sử dụng 4WD trên đường nhựa có thể gây nguy hiểm khi việc khóa đường truyền lực có thể khiến việc bẻ lái khó khăn. Trên địa hình có độ bám thấp như băng tuyết, bùn lầy, sự thắt lại này không phải là vấn đề bởi các lốp có thể trượt thoải mái trên bề mặt để giảm tải lên các trục truyền động bị khóa.

Vẹn cả đôi đường

Hệ thống dẫn động 4WD trên một chiếc SUV

Tuỳ theo nhu cầu sử dụng, người mua có thể chọn 1 trong 2 hệ dẫn động trên. Các dòng xe bán tải cỡ lớn ngày nay cho phép người mua lựa chọn hệ dẫn động AWD với chế độ Auto (hoặc 4Auto) hay 4WD với cài đặt 4High. Ví dụ như Mercedes-Benz G-wagen, vận hành như một chiếc xe AWD, cho đến khi vi sai trung tâm bị khóa lại, chiếc xe trở thành một chiếc xe tải 4WD.

Sự rối rắm của hệ thống

Các nhà sản xuất xe hơi đôi khi khiến khách hàng bối rối với cách đặt tên hệ dẫn động của họ. Rất nhiều mẫu xe Subaru trang bị hệ thống Symmetrical All-Wheel Drive (dẫn động 4 bánh toàn thời gian đối xứng) lại phân chia mô men xoắn giữa trục trước và trục sau một cách bất đối xứng. Hệ thống Quattro của Audi trên Audi A3, A4 hoặc A4 Allroad lại là 3 hệ thống khác hẳn nhau. Chevrolet gọi những chiếc xe tải có hệ dẫn động AWD của hãng là 4WD còn 4WD thì lại gọi là 4x4. Ford cũng sử dụng từ 4WD để mô tả nhiều mẫu SUV AWD của họ. Một trong những cách dễ nhất để biết xe sử dụng hệ dẫn động AWD hay 4WD là mở quyển hướng dẫn sử dụng xe. Nếu hướng dẫn cảnh báo chống kích hoạt hệ thống trên đường nhựa, đó là hệ dẫn động 4WD. Nếu không, hệ thống đó sẽ là AWD. Càng đau đầu hơn là không phải hệ thống AWD từ các nhà sản xuất khác nhau đều vận hành giống hệt nhau.

Hệ dẫn động AWD và 4WD có tốt hơn 2WD?

Nếu chỉ đi đường trường, hệ dẫn động 2WD là đủ đáp ứng nhu cầu của người lái

Sau khi bị kẹt hoặc mất kiểm soát khi gặp địa hình trơn trượt, một số lái xe tin rằng họ cần một chiếc xe có hệ dẫn động AWD hoặc 4WD. Nghe thì có vẻ hợp lý khi AWD và 4WD truyền sức mạnh đến cả bốn bánh, thay vì hai bánh, và thực sự cung cấp lực kéo gấp đôi so với một chiếc xe có hệ dẫn động hai bánh để tăng tốc trong điều kiện đường xá trơn trượt.

Vấn đề là những những hệ thống này chỉ hữu ích cho việc tăng tốc, chứ không có tác dụng giúp việc bẻ lái hay dừng xe được thuận lợi hơn trên địa hình trơn trượt. Các lốp xe cung cấp lực bám đường tương tự khi bẻ lái dù chiếc xe đó trang bị hệ dẫn động 2WD, AWD hay 4WD. Phanh luôn hoạt động trên cả bốn bánh để giảm tốc độ dù chiếc xe sử dụng hai hay cả bốn bánh để tăng tốc.

• Giải thích công dụng của các tính năng an toàn trên ô tô ngày nay